Huyện Mường La có tổng diện tích tự nhiên là 142.924 ha, dân số trên 102.000 người, với 05 dân tộc gồm: Thái, Mông, Kinh, La Ha, Kháng...cùng đoàn kết kinh sống; toàn huyện có 15 xã, 01 thị trấn, 206 bản, tiểu khu. Là huyện miền núi còn nhiều khó khăn, chính vì vậy, bài toán về xóa đói, giảm nghèo cho người dân vẫn luôn được cấp ủy, chính quyền địa phương trăn trở tìm “lời giải”. Thực tế hiện nay, đời sống nhân dân, nhất là ở các bản vùng cao, vùng sâu của huyện Mường La còn nhiều khó khăn, thiếu thốn, nhiều hộ gia đình không có khả năng để tự làm nhà ở kiên cố nên số hộ ở nhà tạm, nhà dột nát còn chiếm tỷ lệ cao. Phần lớn các hộ này đều đang sinh sống trong những ngôi nhà tạm, vật liệu chủ yếu làm từ: gỗ tạp, tranh, tre, nứa…, thời gian sử dụng cũng đã nhiều năm, tiềm ẩn nguy cơ đổ sập, không đảm bảo ổn định lâu dài. Tính đến thời điểm tháng 3 năm 2021, toàn huyện Mường La còn 407 hộ sống trong những ngôi nhà tạm, nhà dột nát cần được xây mới và sửa chữa. Trong đó: có 295 hộ nghèo đề nghị làm mới, 112 hộ nghèo đề nghị sửa chữa. Tổng nhu cầu kinh phí cần hỗ trợ 14,04 tỷ (mười bốn tỷ không trăm bốn mươi triệu đồng). Trước thực tế đó, dưới dự chỉ đạo sát sao của các đồng chí lãnh đạo trong thường trực tỉnh ủy, BTV tỉnh ủy, cũng như sự quan tâm giúp đỡ của UBND tỉnh và các Sở, ngành trong tỉnh về công tác huy động nguồn lực hỗ trợ hộ nghèo khó khăn về nhà ở, Ban Thường vụ Huyện ủy đã tổ chức nhiều cuộc họp quan trọng để bàn bạc, thống nhất nội dung; ban hành và chỉ đạo ban hành 04 văn bản. Chỉ đạo UBND huyện thành lập Ban Chỉ đạo hỗ trợ hộ nghèo khó khăn về nhà ở, ban hành 50 văn bản. UB MTTQVN huyện ban hành 77 văn bản. Ban Chỉ đạo ngay sau đó đã tổ chức 04 cuộc họp bàn xây dựng kế hoạch, thống nhất các phương án hỗ trợ nhà ở cho người dân. Đồng thời, các xã, thị trấn cũng khẩn trương chỉ đạo ban quản lý các bản họp dân rà soát, chọn đúng đối tượng hỗ trợ, trong đó ưu tiên các gia đình có hoàn cảnh khó khăn, đơn thân, gia đình chính sách; giới thiệu người dân tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội để xây dựng nhà ở.
Đồng chí Vũ Đức Thuận – TUV, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Mường La cho biết: Chủ trương xóa nhà tạm là một chủ trương hết sức ý nghĩa, nhân văn, có ý nghĩa thực tiễn cao hợp ý đảng lòng dân, đúng với sự chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã giao cho UBND huyện Mường La. huyện Mường La đã xây dựng đề án để lãnh đạo triển khai thực hiện trong quá trình triển khai thực hiện. trong quá trình triển khai hỗ trợ nhà tạm trên địa bàn huyện gặp một số khó khăn thứ nhất là xác định các hộ nghèo, danh mục các hộ nghèo để hỗ trợ xóa nhà tạm đây là một trong những vấn đề khó khăn thời gian đầu đã xác định là hơn 600 hộ Huyện ủy, UBND huyện chỉ đạo tiếp tục rà soát lại cho đảm bảo đúng các đối tượng sau đó xuống còn 407 hộ đã báo cáo với UBND tỉnh, UBND tỉnh đã đưa vào trong đề án để được triển khai trong thời gian qua, còn một số khó khăn nữa là phong tục tập quán dân tộc đặc biệt đối với dân tộc thường người ta làm nhà mới vào cuối năm để đến tết là lên nhà mới để tháo gỡ khó khăn nêu trên, Huyện ủy tập trung cao trong công tác chỉ đạo UBND huyện thành lập tổ công tác phối hợp các xã, thị trấn rà soát toàn bộ các đối tượng được hỗ trợ nhà tạm làm sao để đảm bảo đúng đối tượng không gây mất đoàn kết nội bộ trong cộng đồng bản. Vấn đề thứ hai tập trung trong công tác tuyên truyền, công tác được hỗ trợ nhà tạm hiểu về ý nghĩa về đề án, về chính sách của nhà nước hỗ trợ xóa nhà tạm để các hộ ủng hộ và tổ chức triển khai thực hiện để đảm bảo theo kế hoạch của UBND huyện. Đồng thời Huyện ủy Mường La quán triệt các xã, thị trấn tuyên truyền cộng đồng bản các hộ gia đình đặc biệt người thân và gia đình chung tay để hỗ trợ các hộ khó khăn về nhà ở trong quá trình thực hiện xây dựng nhà mới.
Ngay sau khi Quyết định số 294/QĐ-UBND ngày 15/3/2021 của UBND huyện về việc ban hành Đề án “Huy động nguồn lực hỗ trợ hộ nghèo khó khăn về nhà ở trên địa bàn huyện Mường La năm 2021” được ban hành, với phương châm nhà nước và nhân dân cùng làm, công tác tuyên truyền, vận động nhân dân, các tổ chức, doanh nghiệp tham gia đóng góp, hỗ trợ cho công tác xoá nhà tạm được triển khai rộng khắp từ huyện đến xã, thị trấn, khu dân cư. Đặc biệt, trong thực hiện nhiệm vụ công tác hàng tuần, hàng tháng, hàng quý của Đảng, Chính quyền và các tổ chức Đoàn thể huyện cũng thường xuyên đưa nội dung xoá nhà tạm vào các chương trình làm việc nhằm kịp thời nắm bắt, đánh giá tiến độ thực hiện, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và đẩy nhanh thời gian hoàn thành đề án. Từ sự chỉ đạo quyết liệt trên, công tác xoá nhà tạm, nhà dột nát được triển khai xuống cơ sở đồng bộ và thông suốt.
Ông Phạm Đức Huynh - Trưởng phòng Lao động Thương binh và Xã hội huyện Mường La cho biết: Với vai trò tham mưu phòng Lao động Thương binh và Xã hội rà soát các đối tượng và trình phê duyệt các kế hoạch để đảm bảo các tiến độ, hiệu quả, đúng kế hoạch. Thực hiện sự phân công của UBND huyện, thứ năm hàng tuần phòng đã giao ban với các xã, thị trấn để kiểm tiến độ công việc và đôn đốc quá trình triển khai. Trong quá trình thực hiện khó khăn lớn nhất là phong tục tập quán ảnh hưởng điều kiện thời tiết dẫn đến một số hộ gia đình là ngay lúc đầu chưa đảm bảo được tiến độ tuy nhiên Phòng đã sâu sát xuống cơ sở cùng với cán bộ công chức các xã, thị trấn đến tận các hộ gia đình để tuyên truyền vận động tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để các hộ thấy thực hiện đảm bảo đúng tiến độ với phương thức và cách làm đến từng hộ gia đình thì như vậy sau một thời gian các hộ đã nhận thức đầy đủ và đã huy động tất cả các nguồn lực để thực hiện hoàn thiện các nhà làm mới đảm bảo kế hoạch đề ra.
Linh động về cách làm, huyện Mường La đã huy động nguồn lực từ sự đóng góp của các doanh nghiệp, cộng đồng xã hội và từ chính bản thân gia đình của hộ được thụ hưởng chương trình. Bằng sự nỗ lực và quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, sự chung tay vào cuộc của các tổ chức, cá nhân, trong 2 năm, huyện Mường La đã tiếp nhận tổng số tiền hỗ trợ là trên 22 tỷ đồng. Đáng chú ý, thông qua công tác thu hút đầu tư vào huyện, nhiều doanh nghiệp, tổ chức đã và đang cùng vào cuộc với huyện để thực hiện công tác an sinh xã hội nói chung và tham gia hỗ trợ xoá nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn nói riêng. Điển hình như:
- Công ty TNHHMTV Xổ số Sơn La: 3,2 tỷ đồng
- Công ty Cổ phần tập đoàn Phúc Sơn: 3 tỷ đồng
- UBND tỉnh Sơn La và các sở, ngành: 2 tỷ đồng
- Công ty Cổ phần Tập đoàn SM: 2 tỷ đồng
- Thành phố Đà Nẵng: 1 tỷ đồng
- Ngân hàng BIDV tỉnh: 800 triệu đồng
- Công ty TNHH MTV Hữu Hảo Tây Bắc: 50 triệu đồng
- Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện: 30 triệu đồng
- Công ty Cổ phần vật tư kỹ thuật nông nghiệp Sơn La tại huyện Mường La: 10 triệu đồng
- Hợp tác xã Hương Thư (huyện Mai Sơn): 5 triệu đồng
- Công ty Cổ phần đầu tư xây dựng Nam Thành: 5 triệu đồng
- Công ty Cổ phần môi trường và dịch vụ đô thị Sơn La: 5 triệu đồng
- Trung tâm kinh doanh VNPT Sơn La: 1 triệu đồng
- Hợp tác xã Nam y dược Phú Tuệ huyện Mường La: 3 triệu đồng
Với phương châm “công khai, minh bạch, rõ ràng”, UB MTTQ VN các cấp đã phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức rà soát về tình hình nhà ở của các hộ nghèo, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng để tìm giải pháp hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn của bà con.
Ông Lò Minh Ngọc – UVBTV, Chủ tịch UBMTTQVN huyện Mường La cho biết: Trong quá trình tổ chức thực hiện xây dựng nhà thì UBMTTQ đã quan tâm đến công tác kiểm tra giám sát phối hợp với các cơ sở được hỗ trợ làm nhà phát huy được vai trò giám sát đầu tư cộng đồng của các tổ giám sát đầu tư cộng đồng tại các cơ sở trong đó cùng làm cùng tổ chức nghiệp vụ giám sát cho nên quá trình giám sát đảm bảo ba tiêu chí đóng cứng khung, cứng nền, cứng mái và đặc biệt cái nhà đảm bảo diện tích nhu cầu của hộ dân.
Là một trong những đơn vị đồng hành cùng huyện Mường La trong thực hiện Chủ trương xóa nhà tạm, nhà dột nát cho các hộ nghèo trên địa bàn trong thời gianqua. Công ty cổ phần tập đoàn SM đã triển khai vận động cán bộ, nhân viên Tập đoàn chung tay, ủng hộ số tiền 2 tỷ đồng.
Tiến sĩ Vũ Văn Luật – Chủ tịch HĐQT tập đoàn SM cho biết: Qua quá trình khảo sát đầu tư trên địa bàn huyện Mường La thì chúng tôi có cơ sở tiếp xúc với bà con nhân dân đồng bào miềm núi.Thực tế đã chứng kiến một số hộ nghèo khó khăn về nhà ở. ban lãnh đạo tập đoàn SM chúng tôi cũng đã họp và quyết định dành một phần từ nguồn quỹ phúc lợi của tập đoàn để hỗ trợ cho 50 hộ nghèo trên địa bàn huyện Mường La. để cải tạo sửa chữa những nhà hỏng tạo điều kiện cho những hộ nghèo ổn định về chỗ ở ổn định phát triển kinh tế.
Tập đoàn SM trao nhà cho hộ gia đình Ông Tòng Văn Inh, bản Mường Chiến, xã Ngọc Chiến, huyện Mường La.
Tại xã Chiềng Ân - một trong những xã vùng 3 đăc biệt khó khăn của huyện Mường La. Qua rà soát, xã Chiềng Ân có 67 nhà cần được hỗ trợ, trong đó 44 nhà hỗ trợ làm mới, 23 nhà hỗ trợ sửa chữa. Thực hiện đề án xóa nhà tạm, cấp ủy, chính quyền xã Chiềng Ân đã khẩn trương huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị.
Anh Vàng A Nủ - Phó Chủ tịch UBMTTQVN xã Chiềng Muôn nói: Thực hiện chủ trương xóa nhà dột nát trên địa bàn xã Chiềng Ân qua rà soát ở xã Chiềng Ân có 67 hộ qua rà soát thì 67 hộ đều là các hộ khó khăn được sự giúp đỡ của đảng và nhà nước và cấp ủy chính quyền để có ngôi nhà mới khang trang đảm bảo cuộc sống đầy đủ hơn thì đảng ủy, UBND xã đã tổ chức họp phân công các đồng chí ủy viên BCH đảng bộ xã rồi các đồng chí thành viên UBND phụ trách từng bản một trong đó là đi phối hợp các bản tuyên truyền vận động nhân dân xóa nhà tạm. Trong đó thì vận động nhân dân đóng góp công sức ngày công để giúp các hộ gia đình.
Anh Cứ A Hộ bản Nong Bông xã Chiềng Ân nói: Trong bản có hộ gia đình được hỗ trợ làm nhà mới, bản thân mình cùng với bà con trong bản cũng góp ngày công giúp gia đình dựng ngôi nhà.
Gia đình ông Tòng Văn Inh, bản Mường Chiến xã Ngọc Chiến là một trong những hộ gia đình được hỗ trợ kinh phí xây dựng nhà mới. Với gia đình, niềm mơ ước bấy lâu là dựng được ngôi nhà mới kiên cố để ở nay đã trở thành sự thật. Niềm vui và hạnh phúc rạng ngời hiện rõ trên khuôn mặt đã hằn rõ những dấu vết thời gian của ông.
Ông Tòng Văn Inh - bản Mường Chiến xã Ngọc Chiến cho biết: Nhận được sự hỗ trợ, giúp đỡ từ các cấp, các ngành và các nhà hảo tâm tôi vui lắm. Giờ có nhà mới khang trang rồi, từ giờ gia đình tôi sẽ cố gắng làm ăn, phát triển kinh tế gia đình để thoát nghèo.
Ngoài 407 hộ nghèo khó khăn về nhà ở được phê duyệt theo Đề án, trong 2 năm qua, các tổ chức đoàn thể huyện cũng đã huy động, hỗ trợ, giúp đỡ được 13 hộ sửa chữa, làm mới nhà ở.
Chị Quàng Thị Lả - Bản Núa Trò, xã Pi Toong, huyện Mường La, Sơn La nói: “Gia đình tôi khó khăn lắm, một mình nuôi con, kinh tế lại không có, nên việc có ngôi nhà khang trang là điều tôi chưa bao giờ nghĩ đến, được Đảng nhà nước, các cấp chính quyền quan tâm xây dựng cho ngôi nhà tối mừng lắm, Tôi sẽ cố gắng, sớm ổn định cuộc sống, lao động sản xuất để cuộc sống tốt hơn”
Gia đình chị Lò Thị Quân là hộ nghèo của bản, gia đình hoản cảnh 4 mẹ con chị trước đây ở trong căn nhà tạm bợ, chật hẹp rộng chưa đầy 20m2. Năm 2021, niềm vui đã đến với mẹ con chị khi chị được nhận hỗ trợ để làm mới căn nhà. căn nhà mới với diện tích 70m2, xây dựng theo tiêu chuẩn cấp 4 với tiêu chí 3 cứng được bà con trong bản anh em họ hàng góp công sức giúp đỡ. Đến nay ngôi nhà đã hoàn thành và đưa vào sử dụng. Đây là hoạt động thiết thực nhằm hỗ trợ, động viên gia đình chị Quân vượt qua khó khăn, vươn lên trong cuộc sống.
Ngân hàng Agribank trao nhà cho gia đình chị Lò Thị Quân bản Búng Cuổng, xã Mường Trai.
Chị Lò Thị Quân – Bản Búng Cuổng, xã Mường Trai nói: chồng tôi không may mất sớm, con tôi còn nhỏ lại thường xuyên đau ốm vất vả lắm, cái nghèo cứ đeo bám mãi, nhà hỏng mà không có điều kiện để sửa chữa. Nay được các cấp các ngành quan tâm tạo điều kiện giúp đỡ xây mới ngôi nhà, tôi vui lắm có nhà mới để ở tôi yên tâm sản xuất để thoát nghèo.
Dấu ấn đạt được sau 1 năm triển khai thực hiện đề án xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn huyện đó chính là đã hoàn thành thắng lợi đề án, 100% số hộ trước đây ở nhà tạm, nhà dột nát thì nay đã có nhà mới kiên cố để ở, và trong số đó đã có 268/407 hộ gia đình thoát nghèo, từ đó giảm tỷ lệ hộ nghèo toàn huyện năm 2021 xuống còn 21,8% góp phần đưa huyện Mường La thoát nghèo. Kết quả này có được nhờ sự vào cuộc sát sao trong lãnh, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp, sự vào cuộc của người dân và tinh thần tự lực muốn vươn lên của chính các hộ gđ nằm trong đề án. Có thể thấy rằng, đề án đã thực sự phát huy hiệu quả, và tạo nên sức mạnh lan tỏa giúp các hộ nghèo thêm ổn định cuộc sống, vươn lên thoát nghèo. Quá trình thực hiện, nhiều bài học kinh nghiệm quý báu trong công tác chỉ đạo, điều hành và tổ chức thực hiện đã được huyện Mường La đúc rút:
Đ/c Vũ Đức Thuận – TUV, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Mường La nói bài học kinh nghiệm rút ra: Công tác hỗ trợ các hộ khó khăn về nhà ở thì huyện cũng cho rằng bài học kinh nghiệm như sau: thứ nhất là được sự lãnh đạo, chỉ đạo của tỉnh ủy, UBND tỉnh trong công tác xóa nhà tạm tranh thủ được sự giúp đỡ của các doanh nghiệp của các HTX, các nhà hảo tâm để chung tay cùng với huyện xóa nhà tạm và tranh thủ được sự ủng hộ của cộng đồng dân cư và các hộ gia đình đặc biệt là họ hàng thân hữu của các hộ khó khăn về nhà ở để thực hiện công tác xóa nhà ở đảm bảo theo kế hoạch đã đề ra. Bài học thứ hai được sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy chính quyền địa phương và đối với các ban ngành đoàn thể của huyện ủy, ubnd huyện trong việc chung tay xóa nhà tạm xây dựng kế hoạch rà soát thực tế yêu cầu thực tiễn. Bài học thứ ba chúng tôi cho rằng quá trình lãnh đạo chỉ đạo thực hiện công tác hỗ trợ các hộ nghèo xóa nhà tạm cần phải linh hoạt phù hợp với văn hóa của từng dân tộc. Bài học thứ tư qua công tác hỗ trợ rà soát xóa nhà tạm trên địa bàn huyện đã phát huy được trong cộng đồng dân cư đặc biệt là người dân đã tích cực chủ động tham gia vào công tác xóa nhà tạm và chúng tôi đánh giá rất cao các doanh nghiệp chung tay cùng với huyện cùng với xã cùng với các hộ gia đình để hỗ trợ xóa nhà tạm thành công trên địa bàn huyện Mường la trong năm 2022.
Chủ trương xóa nhà tạm, nhà dột nát được triển khai thực hiện không chỉ giúp các xã từng bước đạt tiêu chí số 9 về nhà ở trong xây dựng NTM, mà hơn hết đã trở thành bàn đạp, là điểm tựa giúp các gia đình chính sách, gia đình có hoàn cảnh khó khăn có mái ấm vững chắc góp phần củng cố thêm niềm tin của nhân dân vào Đảng và Nhà nước.
Ông Sùng A Mua – Bản Mới xã Chiềng Công nói: Chủ trương xóa nhà tạm, nhà dột nát được cấp ủy, chính quyền huyện Mường La thực hiện đã giúp cho những người nghèo đặc biệt là đồng bào vùng cao của xã Chiềng Công chúng tôi có nơi ở khang trang vững chãi. Người Mông xã Chiềng Công chúng tôi ơn đảng nhiều lắm, luôn một lòng đi theo Đảng, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và nhà nước; hiểu rõ chỉ có Đảng, Nhà nước mới thực sự quan tâm chăm lo nâng cao đời sống cho nhân dân, chúng tôi sẽ động viên gia đình, con cháu bảo ban nhau lao động sản xuất, không tin và nghe theo các thế lực thù địch chống phá đảng và nhà nước.
Quyết tâm giữ vững và phát huy những thành quả đạt được trong công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát cho các hộ có hoàn cảnh khó khăn, đồng thời tạo thêm động lực cho các hộ gia đình vươn lên xây dựng cuộc sống ấm no. Với nhiều cách làm linh hoạt, sáng tạo của cả hệ thống chính trị, sự chung tay vào cuộc của các tổ chức, cá nhân, sự đồng thuận của người dân trong triển khai thực hiện đề án huy động nguồn lực hỗ trợ hộ nghèo khó khăn về nhà ở, đến nay, 407 ngôi nhà mới cho các hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn huyện đã được dựng lên và bàn gia cho các gia đình. Đây không đơn thuần là món quà mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, giúp người dân có một chỗ ở an toàn, ổn định cuộc sống, yên tâm lao động sản xuất, mà còn góp phần thay đổi diện mạo nông thôn miền núi và hoàn thành tiêu chí về nhà ở, tiến tới đẩy nhanh tiến độ xây dựng Nông thôn mới của địa phương. Những ngôi nhà mới được trao và đưa vào sử dụng là một trong những biểu hiện sinh động của khối đại đoàn kết toàn dân, của tinh thần sẻ chia, đùm bọc, tương thân tương ái, cùng chung tay vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau... qua đó, góp phần củng cố thêm lòng tin của nhân dân với Đảng và Nhà nước, đồng thời góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ các cấp nhiệm kì 2020-2025.